БОЛОН ПРОЦЕСІНІҢ НЕГІЗГІ ҚҰЖАТТАРЫ
Университеттердің Ұлы Хартиясы - бұл бастапқыда 1988 жылғы 18 қыркүйекте, Болонья университетінің 900-жылдығында, бүкіл Еуропа және одан тыс жоғары оқу орындарының 388 ректорлары мен басшылары қол қойған құжат.
Онда университеттерді тиімді басқаруға нұсқаулық ретінде академиялық еркіндік пен институционалды автономия қағидаттары қамтылған.
Ресурс: http://www.aic.lv/bolona/Bologna/maindoc/magna_carta_univ_.pdf
Орыс тіліндегі қысқаша нұсқасы: Еуропа Университеттерінің Ұлы Хартиясы
Веб-сайт: www.magna-charta.org
Сорбонна декларациясына 1998 жылы төрт елдің министрлері: Франция, Германия, Ұлыбритания және Италия қол қойды. Декларацияның мақсаты Еуропалық жоғары білім беру аймағында студенттер мен түлектер үшін де, оқытушылар құрамы үшін де ұтқырлықты ынталандыратын бірыңғай жүйені құру болды. Ол сонымен қатар еңбек нарығында кәсіби дамуды қамтамасыз етуі керек.
Ресурс: Сорбонна декларациясы (1998)
Орыс тіліндегі қысқаша нұсқасы: Сорбонна декларациясы (1998)
Веб-сайт: www.ehea.info
Сорбонна декларациясының мақсаттары 1999 жылы Болон декларациясымен бекітілді, онда 29 мемлекет Еуропалық жоғары білім беру аймағының бәсекеге қабілеттілігін арттыруға міндеттеме алуға дайын екендіктерін білдіріп, барлық жоғары оқу орындарының тәуелсіздігі мен автономиясын одан әрі нығайту қажеттігін көрсетті. Болон декларациясының барлық ережелері міндетті шарттың ережелері ретінде емес, ерікті үйлестіру процесінің шаралары ретінде тұжырымдалды.
Ресурс: Болон декларациясы (1999)
Орыс тіліндегі қысқаша нұсқасы: Болон декларациясы (1999)
Веб-сайт: www.ehea.info
Болон декларациясына қол қойылғаннан кейін екі жыл және Сорбонна декларациясынан үш жыл өткен соң, жоғары білімге жауапты және оған қол қойған 32 елдің өкілі болып табылатын еуропалық министрлер Прагада кездесіп, қол жеткізілген жетістіктерді қарап, алдағы жылдарға арналған бағыттар мен басымдықтарды белгіледі.
Министрлер 2010 жылға дейін Еуропалық жоғары білім аймағын құру мақсатына адалдықтарын растады. Осы кездесуді өткізу үшін Прага қаласын таңдау - бұл Еуропалық Одақтың кеңеюі аясында бүкіл Еуропаны осы үдеріске тарту жөніндегі олардың ерік-жігерінің белгісі.
Ресурс: Министрлер коммюникесі (Прага, 2001)
Орыс тіліндегі қысқаша нұсқасы: Министрлер коммюникесі (Прага, 2001)
Веб-сайт: www.ehea.info
2003 жылдың 19 қыркүйегінде Еуропаның 33 елінен жоғары білімге жауапты министрлер Берлинде бас қосты, олар Еуропалық жоғары білім кеңістігінің жүзеге асырылуын жеделдету мақсатында алға қойылған міндеттерді қарастырды және алдағы жылдарға арналған басымдықтар мен жаңа мақсаттарды белгіледі.
Ресурс: Министрлер коммюникесі (Берлин, 2003)
Орыс тіліндегі қысқаша нұсқасы: Министрлер коммюникесі (Берлин, 2003)
Веб-сайт: www.ehea.info
Еуропалық аймақтағы жоғары білім берудегі этикалық құндылықтар мен принциптер туралы Бухарест Декларациясы
Ресурс: https://www.google.ru/Bucharest+Declaration+2004+information
Орыс тіліндегі қысқаша нұсқасы: Бухарест декларациясы (2004)
Еуропалық жоғары білім беру аймағы - жоғары білімге жауапты Еуропалық министрлер конференциясының коммюникесінің мақсаттарына қол жеткізу, Берген, 19-20 мамыр 2005 ж.
Ресурс: Министрлер коммюникесі (Берген, 2005)
Орыс тіліндегі қысқаша нұсқасы: Министрлер коммюникесі (Берген, 2005)
Веб-сайт: www.ehea.info
Лондонның жоғары білім министрлерінің «Еуропалық жоғары білім аймағына қарай: жаһанданған әлемнің шақыруларына жауап беру» коммюникесі (Лондон, 18 мамыр 2007 ж.)
Ресурс:Министрлер коммюникесі (Лондон, 2007)
Орыс тіліндегі қысқаша нұсқасы: Министрлер коммюникесі (Лондон, 2007)
Веб-сайт: www.ehea.info
2009 жылдың 28 және 29 сәуірінде Болон процесінің 46 еліндегі жоғары білімге жауапты министрлер Левенде және Лувен-ла-Неведе Еуропалық жоғары білім кеңістігінің 2020 жылға дейінгі басымдықтарын белгілеу үшін бас қосты.
Ресурс: Министрлер коммюникесі (Левен, 2009)
Орыс тіліндегі қысқаша нұсқасы: Министрлер коммюникесі (Левен, 2009)
Веб-сайт: www.ehea.info
2010 жылдың 12 наурызында Болон процесіне қатысқан 47 елдің министрлері Будапешт-Вена декларациясын қабылдады және Еуропалық жоғары білім кеңістігін ресми түрде бастады.
Еуропалық жоғары білім беру аймағының министрлер конференциясы «Әлемдік білім қоғамын құру: жоғары білім берудегі жүйелік және институционалдық өзгерістер» тақырыбындағы Екінші Болон Саяси Форумы аясында әлемнің әр түкпіріндегі министрлермен кездесуге ұласты, Венаның Болонья саяси форумының мәлімдемесімен аяқталды.
Ресурс: Будапешт-Вена декларациясы (2010)
Орыс тіліндегі қысқаша нұсқасы: Будапешт-Вена декларациясы (2010)
Веб-сайт: www.ehea.info
2012 жылы Бухаресте өткен министрлер конференциясы Еуропалық жоғары білім беру аймағының, Еуропалық Комиссияның, сондай-ақ Болон процесінің консультативті мүшелері мен Болон тобындағы серіктестердің 47 делегациясының басын қосты. Кездесу Болон процесінің барысын қорытындылауға және болашақ саясаттың негізгі мәселелерін көрсетуге мүмкіндік берді. EHEA министрлері Болонья мақсаттарын 2020 жылға дейін ілгерілетуге міндеттеме алып, Бухаресттің министрлік коммюникесін қабылдады.
Ресурс: Бухарест коммюникесі (2012)
Орыс тіліндегі қысқаша нұсқасы: Бухарест коммюникесі (2012)
Министрлік іс-шараларға EHEA, Еуропалық Комиссияның 47 делегациясы, сондай-ақ Болон процесінің консультативті мүшелері мен серіктестері қатысты. 16 жылдық қарқынды жұмыстың нәтижесінде EHEA шындыққа айналды және осы жаһанданған және бәсекеге қабілетті ортада білім беру еуропалық қоғамдардың тұрақты дамуының кепілі болып табылатындығын дәлелдеді.
2015 жылғы Еревандағы министрлер конференциясы басқа мәселелермен қатар Болон процесін болашақта және 2020 жылдан кейін нығайтудың ең жақсы жолдарын анықтауға тырысты, сонымен бірге Еуропалық жоғары білім беру кеңістігінде және одан тыс жерлерде диалогты күшейтті.
Ресурс: Министрлер коммюникесі (Ереван, 2015)
Орыс тіліндегі қысқаша нұсқасы: Коммюнике министров (Ереван, 2015)
Веб-сайт: ehea.info
Бұл министрлер конференциясы Парижде 2018 жылғы 24-25 мамырда өтті. Ол Еуропалық жоғары білім беру аймағының (EHEA) делегациялары үшін ашық болды және, EHEA мүшелікке кіретін және кірмейтін елдер арасындағы диалогты жалғастыруға мүмкіндік берген, Болон саясаты форумын да қамтыды.
Рим министрлерінің коммюникесі Болон декларациясына қол қойылғаннан кейінгі 21 жылдағы жетістіктерді мерекелеу үшін 2020 жылдың 19 қарашасында онлайн режимінде өткізілді. Министрлер 2030 жылға қарай неғұрлым инклюзивті, инновациялық, өзара байланысты және орнықты еуропалық жоғары білім беру аймағын (EHEA) дамытуға өз міндеттемелерін растады. Министрлер үш қосымшаны қабылдады: академиялық еркіндік туралы мәлімдеме, жоғары білімнің әлеуметтік өлшемдеріне арналған принциптер мен нұсқаулар және жоғары оқу орындарында оқыту мен оқытуды жақсарту жөніндегі ұсыныстар. Олар Сан-Мариноны EHEA-ның 49-шы мүшесі ретінде қарсы алды.
Веб-сайт: ehea2020rome.it