АККРЕДИТТЕУ СТАНДАРТТАРЫ
Білім берудегі сапаны қамтамасыз ету жөніндегі Тәуелсіз агенттіктің (IQAA) стандарттары қазіргі заманғы халықаралық үрдістер мен ұлттық қазақстандық контекстті ескере отырып, мектепке дейінгі және орта білім беруді аккредиттеу үшін арнайы әзірленді. Институционалдық аккредиттеудің осы стандарттары мектепке дейінгі және орта білім беру қызметінің барлық тараптарын және мынадай бағыттарды қамтиды:
- Миссия, көзқарас, мақсаттар, міндеттер және құндылықтар. Жоспарлау мен тиімділік.
- Тиімді көшбасшылық және басқару.
- Оқыту және білім алу.
- Денсаулық және қауіпсіздік.
- Білім алушыларды қолдау ресурстары мен қызметтері.
Стандарттар нормативтік талаптарды, мектепке дейінгі және орта білім беру қызметін бағалау критерийлерін қамтиды. Олар білім беру ұйымдары үшін өзін – өзі бағалау туралы есепті дайындау кезінде, сарапшылар үшін-осы есептерді сараптау және сыртқы аудит жүргізу кезінде негізгі құжат болып табылады.
Осы стандарт орта білім беру ұйымының миссиясына, көзқарасына, құндылықтарына, мақсаттары мен міндеттеріне, жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын мектеп қызметінің жоспарлануы мен тиімділігіне қойылатын талаптарды айқындайды. Мектептің миссиясы қысқа, түсінікті және оның философиялық құндылықтары мен аймақтық экономиканың дамуындағы рөлін көрсетуі керек.
Ол оқу орнының даму бағытын 5-10 жылға белгілейді. Мектептің миссиясы мен мақсаттарын қалыптастыру процесіне педагогикалық құрамды, әкімшілікті, ата-аналарды және жергілікті қоғамдастықты тарту маңызды аспект болып табылады. Стратегиялық жоспарлау Қазақстан Республикасының Оқу-ағарту министрлігі айқындаған өзгеретін мән-жайлар мен басымдықтарды назарға алуға тиіс.
Мектептің күшті және әлсіз жақтарын, сондай-ақ осы деректер негізінде стратегиялық және жылдық жоспарларды түзетіп, қауіптер мен мүмкіндіктерді бағалау үшін SWOT талдауын жүргізу маңызды.
Сонымен қатар, Стратегиялық жоспарда ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларды қоса алғанда, оқушылардың барлық санаттары үшін білімге тең қолжетімділікті қамтамасыз ету үшін инклюзивті білім беру элементтерін енгізу көзделуге тиіс.
Мектепте білім беру процесін тиімді басқаруды және оқыту сапасының жоғары деңгейін сақтауды қамтамасыз ететін нақты көшбасшылық құрылым болуы керек.
Мектепте стратегиялық даму жоспарын бекітуде және білім беру бағдарламаларын іске асыруды бақылауда белсенді рөл атқаратын Қамқоршылар Кеңесі сияқты басқару органдары болуы керек.
Басшылық басқарудағы тұрақтылық пен тәртіпті қамтамасыз етіп, стратегиялық негізделген шешімдер қабылдау құзыретіне ие болып, қызметкерлердің кәсіби өсуін қолдау керек.
Маңызды факторлардың бірі-басқарушы кадрларды таңдаудағы және басқарудағы ашықтық, бұл сенімді қатынастарды нығайтуға және халықпен тиімді өзара іс-қимылға ықпал етеді.
Сондай-ақ, негізгі талап-оқу және тәрбие іс-шараларын бақылау, мектептің мақсаттарына жетудегі прогресті үнемі бағалау және түзету.
Мектепте білім беру қызметінің нәтижелерін мониторингтеу және бағалау рәсімдері, сондай-ақ білім беру сапасын жақсартуға бағытталған түзету әдістері нақты жазылуы тиіс.
Осы стандарт жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын мектептердің оқу процесінің мазмұнына және педагогикалық құрамының қызметіне қойылатын талаптарды айқындайды.
Оқу жоспарларын қалыптастыру жүйесін, оларды іске асыруды және оқыту сапасын бақылауды мектептің академиялық саясаты қамтиды.
Сонымен қатар, оқу жоспарларын қалыптастыру тетіктерін, оларды іске асыруды және оқыту сапасын бақылауды қамтуы тиіс.
Барлық оқушыларға негізгі қағидаттар болып сапалы білім беруге мүмкіндік беретін білім беру мазмұнының инклюзивтілігі, қолжетімділік теңдігі және өзектілігі табылады.
Мектеп білікті педагогикалық ұжымды, оқу материалдарын, заманауи техникалық жабдықтар мен кітапхана ресурстарын қамтитын оқу бағдарламасын сәтті орындау үшін қажетті ресурстарға ие болуы керек. Бұл сонымен қатар қосымша білім беру бағдарламаларының қолжетімділігін қамтамасыз етуге және оқушылардың жеке қажеттіліктерімен жұмыс істеуге қатысты.
Оқыту әдістері оқушылардың мәдени, жас және жеке айырмашылықтарын ескеріп, инклюзивті білім беру принциптеріне сәйкес келетін сараланған тәсілдерді қолдануы керек. Нәтижесінде, бұл білім беру процесінің сапасын жақсартып қана қоймай, оны өзгеретін талаптарға бейімдеуге мүмкіндік береді.
Мектеп басшылығы оқу процесіне қатысушылардың барлығының физикалық, эмоционалдық және когнитивті әл-ауқатына кепілдік беретін жүйені құруы керек.
Бұл стандарт мектептегі қауіпсіздікке байланысты тәуекелдерді бағалау және басқару тәртібін, сондай-ақ денсаулық пен қауіпсіздікке қатысты нормативтік құжаттарды әзірлеу және жаңарту процесін белгілейді.
Мектеп қызметкерлер мен оқушыларға төтенше жағдайларда әрекет ету тренингтер өткізуге міндетті. Сонымен қатар қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін жергілікті қызметтермен ынтымақтастықта болу маңызды.
Стандарт сонымен қатар қауіпсіздікті бақылауға, құжаттарды қайта қарауға және балаларға қатыгездіктің, қорқытудың алдын алу жүйесін құруға қойылатын талаптарды қамтиды, бұл қауіпсіз білім беру ортасын қалыптастыруға ықпал етеді.
Мектепте келушілер, еріктілер және басқа адамдар үшін кіруді бақылаудың тиімді жүйесі болуы керек, соның ішінде кіруді тіркеу, бейнебақылау және кірудің қатаң ережелері бұл ғимаратқа рұқсатсыз кірудің алдын алуға көмектеседі.
Сонымен қатар, оқушыларды санитарлық-гигиеналық нормаларға сәйкес келетін дұрыс және теңдестірілген тамақтанумен қамтамасыз ету маңызды элемент болып табылады.
Тағы бір маңызды мәселе-дәрі-дәрмектерді сақтау және қабылдау бойынша жазбаша нұсқаулардың болуы және орындалуы.
Мектепте дәрі-дәрмектерді қауіпсіз пайдалануды реттейтін міндетті процедуралар, соның ішінде қызметкерлердің жауапкершілігі және ата-аналарды хабардар ету ережелері болуы керек.
Білім беру ұйымының білім беру қызметтерінің сапасын қамтамасыз ететін меншікті не шаруашылық жүргізу құқығындағы материалдық және материалдық емес активтері бар.
Бұған ғимараттар, оқу сыныптары, зертханалар мен спорттық ғимараттар ғана емес, сонымен қатар оқулықтардың, заманауи ақпараттық технологиялардың қол жетімділігі, сондай-ақ техникалық жабдықтардың жағдайы кіреді.
Мектеп осы ресурстарды пайдаланудың тиімділігін қадағалап, сонымен қатар олардың жағдайын үнемі бағалап, жақсарту жолдарын ұсынуы керек.
Мектеп қауіпсіздікті, қол жетімділікті және гигиеналық стандарттардың сақталуын қоса алғанда, мемлекеттік стандарттар мен санитарлық нормаларға сәйкестігін қамтамасыз етуі керек.
Мектеп мектептің ұзақ мерзімді қаржылық тұрақтылығын қолдайтын және оның дамуына ықпал ететін қаржылық саясаттың, бухгалтерлік есеп пен бақылау жүйесінің болуын көрсетуі керек.Сондай-ақ, мектептің бухгалтерлік есеп пен қаржылық тұрақтылық нормаларын сақтау маңызды аспект болып табылады.
Жыл сайынғы қаржылық аудит және қаржыландырудың оқушылар мен қызметкерлердің қажеттіліктеріне сәйкестігі де маңызды.